Jednocześnie, jak już wspomniano w pierwszym temacie, dążąc do zapewnienia racjonalnych cen dla nabywców energii oraz pragnąc zwiększyć efektywność funkcjonowania i rozwoju energetyki wprowadzono w niej mechanizmy rynkowe uruchamiając w efekcie rynek energii. Uczestnikami tego rynku są niezależne firmy (wytwórcy, dystrybutorzy, spółki obrotu), w kilku przypadkach z kapitałem zagranicznym. W skrajnych przypadkach niepożądane działania poszczególnych uczestników rynku energii mogłyby doprowadzić do zakłócenia funkcjonowania rynku energii skutkującego przerwami w dostawach energii do klientów końcowych lub znaczącym wzrostem cen energii, co w sposób oczywisty negatywnie wpłynęłoby na pozostałe obszary gospodarki.

Rynek energii jest miejscem równoważenia interesów poszczególnych jego uczestników z interesem Państwa jako całości. Dążenie poszczególnych uczestników rynku do maksymalizacji osiąganego efektu finansowego musi być pogodzone z jednoczesną koniecznością stabilnego funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstw energetycznych (przede wszystkim wytwórców i dystrybutorów energii) zgodnego z polityką energetyczną Państwa.

Mając na uwadze opisane powyżej czynniki, nie mogąc pozwolić sobie na ryzyko zakłócenia sprawnego funkcjonowania energetyki oraz dyskryminowania któregokolwiek z uczestników rynku energii, Państwo wprowadziło w tym strategicznym obszarze gospodarki mechanizm kontrolny zwany regulacją. Funkcje regulacyjne polskiego rynku energii realizuje Urząd Regulacji Energetyki (URE) zaliczany do centralnych organów administracji rządowej. Urząd ten reprezentowany przez swojego Prezesa reguluje działalność przedsiębiorstw energetycznych zgodnie z ustawą Prawo Energetyczne i założeniami polityki energetycznej Państwa, zmierzając jednocześnie do równoważenia interesów poszczególnych uczestników rynku energii.

Typowym przykładem działań regulacyjnych Państwa jest kontrola cen energii dla klientów końcowych mogących kupować energię tylko u jednego dostawcy (gospodarstwa domowe). Kontrola cen dla tych klientów realizowana jest w postaci zatwierdzania przez URE taryf dostawców energii.

Innym przykładem regulacji w energetyce jest kontrola zdolności poszczególnych uczestników rynku do wypełniania swoich funkcji w formie koncesjonowania ich działalności. URE udziela w tych przypadkach koncesji na prowadzenie określonego rodzaju działalności (np. wspomniane w poprzednim temacie udzielanie koncesji na pełnienie funkcji Operatora Systemu Dystrybucyjnego).

Zakres działania i struktura URE

Szczegółowy zakres działania URE określony jest w ustawie Prawo Energetyczne. Do podstawowych funkcji Urzędu należy:

• zatwierdzanie taryf dla energii elektrycznej,
• udzielanie koncesji na prowadzenie określonych rodzajów działalności na rynku energii,
• zatwierdzanie wybranych dokumentów formalnych związanych z bieżącym funkcjonowaniem rynku energii,
• kontrolowanie realizacji obowiązków operatorów rynku energii i poszczególnych uczestników tego rynku,
• kontrolowanie parametrów jakościowych dostaw energii i obsługi klientów końcowych,
• wydawanie tzw. świadectw pochodzenia dot. energii wyprodukowanej w odnawialnych źródłach energii,
• rozstrzyganie sporów pomiędzy poszczególnymi uczestnikami rynku energii,
• przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym na rynku energii,
• promowanie konkurencji na rynku energii.

Urząd Regulacji Energetyki utworzony został w 1997 r. na podstawie zapisów uchwalonej w tym samym roku, wspomnianej już ustawy Prawo Energetyczne. Na jego czele stoi Prezes URE. Prezes URE powoływany jest przez Premiera Rządu na wniosek Ministra Gospodarki.

Struktura Urzędu obejmuje cztery departamenty oraz dziewięć oddziałów terenowych. Dla klientów końcowych na rynku energii szczególne znaczenie ma rzecznik odbiorców paliw i energii. Do podstawowych obowiązków wspomnianego rzecznika należy rozpatrywanie skierowanych do niego skarg klientów dostawców energii dotyczących najczęściej oskarżeń o nielegalny pobór energii, jakości dostarczanej energii oraz niezgodności w rozliczaniu jej zużycia.

Informacje dotyczące bieżącego funkcjonowania URE oraz jego szczegółowej struktury znajdują się na stronie internetowej – www.ure.gov.pl.

Zapamiętaj:

• Celem URE jest regulacja działalności wytwórców, dystrybutorów i spółek obrotu energią zgodnie z ustawą Prawo Energetyczne i założeniami polityki energetycznej Państwa przy jednoczesnym dążeniu do równoważenia interesów poszczególnych uczestników rynku energii.
• Do podstawowych funkcji URE należy:
  • zatwierdzanie taryf dla energii elektrycznej,
  • udzielanie koncesji na prowadzenie określonych rodzajów działalności na rynku energii,
  • zatwierdzanie wybranych dokumentów formalnych związanych z bieżącym funkcjonowaniem rynku energii,
  • kontrolowanie realizacji obowiązków operatorów rynku energii i poszczególnych uczestników tego rynku,
  • kontrolowanie parametrów jakościowych dostaw energii i obsługi klientów końcowych,
  • wydawanie świadectw pochodzenia dot. energii wyprodukowanej w odnawialnych źródłach energii,
  • rozstrzyganie sporów pomiędzy poszczególnymi uczestnikami rynku energii,
  • przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym na rynku energii,
  • promowanie konkurencji na rynku energii.