14. Na czym polega pojęcie regulacji i jakie są jej cele oraz zakres na rynku energii ?
Regulacja działalności podmiotów gospodarczych funkcjonujących na rynku polega na kontroli, nadzorowaniu i stymulowaniu zachowań wspomnianych podmiotów gospodarczych w ramach istniejących szczegółowych uregulowań prawnych i instytucjonalnych. Regulacja jest typową formą przeciwdziałania państwa praktykom monopolistycznym, które mogą być stosowane przez podmioty gospodarcze funkcjonujące w warunkach monopolu naturalnego.
Sytuacja ta ma miejsce na rynku energii, na którym obok podmiotów konkurujących ze sobą istnieją również podmioty o cechach monopoli naturalnych, na które to podmioty mechanizmy rynkowe oddziałują w sposób ograniczony. Podmioty te, do których należą głównie przedsiębiorstwa sieciowe przesyłowe i rozdzielcze, mogą wykorzystywać dominującą pozycję rynkową wobec odbiorców do osiągania nadmiernych zysków poprzez kształtowanie wysokich cen energii elektrycznej. Regulacja jest pewnego rodzaju substytutem rynku konkurencyjnego w obszarach monopolistycznych - wspomaga działanie i rozwój rynku energii elektrycznej poprzez oddziaływanie na poziom cen energii lub przychodów podmiotów regulowanych.
Innymi słowy regulacja rynku energii to sposób stymulowania i nadzoru za pomocą środków ekonomicznych, prawnych i administracyjnych podmiotów funkcjonujących na tym rynku, który to sposób zapewnia osiągnięcie następujących celów:
- ochronę praw odbiorców finalnych do uzasadnionej ceny energii elektrycznej,
- ochronę praw dostawców energii elektrycznej do efektywnego rozwoju poprzez pokrycie niezbędnych kosztów i rozsądne zyski,
- zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju,
- zapewnienie odpowiedniego poziomu jakości energii elektrycznej, jej parametrów oraz jakości usług,
- promowanie konkurencji.
Regulacji na rynku energii podlegają te obszary, w których nie funkcjonuje mechanizm konkurencji, tj. w transporcie energii sieciami przesyłowymi i rozdzielczymi i oraz w obrocie taryfowym.
Regulatorem na rynku energii jest Urząd Regulacji Energetyki (URE).